Meaw先生のエッセー「ローイクラトン」
ประเพณีลอยกระทง
คนญี่ปุ่นมักจะรู้จักประเพณีลอยกระทงว่า เป็นเทศกาลของจังหวัดสุโขทัยหรือเชียงใหม่ จริงแล้วจะมีการจัดงานลอยกระทงวันเดียวกันเหมือนกันทุกจังหวัด บางจังหวัดจะมีชื่อเรียกแตกต่างกันไป เช่น
ประเพณียี่เป็ง ( จังหวัดเชียงใหม่ )
ประเพณีลอยกระทงสาย ( จังหวัดตาก )
ประเพณีลอยกระทง เผาเทียน เล่นไฟ ( จังหวัดสุโขทัย )
ประเพณีไหลเรือไฟของภาคอีสาน (จังหวัดนครพนม)
ลอยกระทง เป็นพิธีอย่างหนึ่งที่มักจะทำกันในคืนวันเพ็ญ เดือน ๑๒ หรือวันขึ้น ๑๕ ค่ำเดือน ๑๒ (ประมาณเดือนพฤศจิกายน) ซึ่งเป็นวันพระจันทร์เต็มดวง และเป็นช่วงฤดูฝนที่น้ำในแม่น้ำ , ลำคลอง
ขึ้นเต็ม โดยจะมีการนำดอกไม้ ธูป เทียนหรือสิ่งของ(ตัดเล็บ ,เส้นผม , ตัดเสื้อผ้าเก่าๆชิ้นเล็กๆ , เหรียญ) ใส่ลงในสิ่งประดิษฐ์รูปต่างๆที่ไม่จมน้ำ เช่น กระทง เรือ แพ ดอกบัว ฯลฯ แล้วนำไปลอยตามลำน้ำ โดยมีวัตถุประสงค์ และความเชื่อต่างๆกัน เช่น ในเรื่องเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาเพื่อบูชาพระพุทธเจ้า , เพื่อแสดงความขอบคุณพระแม่คงคา(เทพเจ้าที่ดูแลรักษาแม่น้ำ)ซึ่งเป็นแหล่งน้ำให้มนุษย์ได้ใช้ ประโยชน์ต่างๆ รวมทั้งขอขมาที่ได้ทิ้งสิ่งปฏิกูลลงไป ก่อนจะลอยทุกคนจะอธิษฐานขอให้ความทุกข์ ความโชคร้าย หรือโรคภัยให้ลอยไปกับน้ำ
สำหรับในปี ๒๕๕๓ นี้วันลอยกระทงตรงกับวันอาทิตย์ที่๒๑ พฤศจิกายน กิจกรรรมในวันลอยกระทงนอกจากเอากระทงไปลอยตามแม่น้ำ , ลำคลอง,สระน้ำที่เตียมไว้แล้ว ยังมีการประกวดกระทงที่ประดิษฐ์ขึ้น , ประกวดนางนพมาศ
การลอยกระทงตามสายน้ำนี้ นางนพมาศ สนมเอกของพระร่วงเจ้ากรุงสุโขทัย คิดทำกระทงรูปดอกบัว และรูปต่างๆถวาย พระร่วงทรงให้ลอยกระทงตามสายน้ำไหล
ถ้าท่านได้มีโอกาสไปเที่ยวในงานประเพณีลอยกระทงจะได้ยินเสียงเพลงลอยกระทงตลอดงาน เป็นเพลงที่ทำนองสนุกสนาน ร้องไม่ยาก เนื้อเพลงก็จำง่าย คนไทยส่วนใหญ่จะร้องได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ มาเรียนภาษาไทยเมื่อไร ลองให้คุณครูร้องให้ฟังนะคะ ในหนังสือเรียนสนทนาภาษาไทยมีเนื้อเพลงลองร้องดูนะคะ
เพลงวันลอยกระทง
วันเพ็ญเดือนสิบสอง น้ำนองเต็มตลิ่ง
เราทั้งหลายชายหญิง
สนุกกันจริง วันลอยกระทง
ลอย ลอยกระทง ลอย ลอยกระทง
ลอยกระทงกันแล้ว
ขอเชิญน้องแก้วออกมารำวง
รำวงวันลอยกระทง รำวงวันลอยกระทง
บุญจะส่งให้เราสุขใจ บุญจะส่งให้เราสุขใจ
วันเพ็ญเดือนสิบสอง น้ำนองเต็มตลิ่ง
เราทั้งหลายชายหญิง
สนุกกันจริง วันลอยกระทง
ลอย ลอยกระทง ลอย ลอยกระทง
ลอยกระทงกันแล้ว
ขอเชิญน้องแก้วออกมารำวง
รำวงวันลอยกระทง รำวงวันลอยกระทง
บุญจะส่งให้เราสุขใจ บุญจะส่งให้เราสุขใจ
November full moon shines,
Loi Krathong, Loi Krathong,
and the water's high
in the river and local klong,
Loi Loi Krathong,
Loi Loi Krathong,
Loi Krathong is here and everybody's full of cheer,
We're together at the klong,
We're together at the klong,
Each one with this krathong,
As we push away we pray,
We can see a better day.
日本の皆さんはローイクラトンをスコータイ県やチェンマイ県のお祭りとして知っている方が多いかもしれません。実はローイクラトンはすべての県で同じ日に行われるものなのです。いくつかの県では別の呼び方をします。例えば、イーペン（チェンマイ県）、ローイクラトン・サーイ（ターク県）、ローイクラトン・パオティアン・レンファイ(スコータイ県）、ライルアファイ（ナコーンパノム）などです。
ローイクラトンは昔のタイ歴で12の月の満月の日か、12の月の十五夜に行われる行事の一つです（大体現在の11月です）。月が満ちる日で、川や運河の水が満ちる雨季の時期に行われる行事です。花や線香、ろうそく、様々な物（切った爪、髪の毛、古着の切れ端、硬貨）を、水に沈まないもの、例えば、クラトンや船、筏、蓮の花などに入れます。そして、いろいろなお祈りをして水に浮かべます。仏様を崇める宗教的なことであったり、人間に様々なものをもたらしてくれる水の元である川の女神（川を守る神様）への感謝であったりします。また、穢れた物を捨て去った懺悔であったりもします。浮かべる前に不幸や不吉なこと、病が水と共に流れていくようにお願いします。
2553年（2010年）のローイクラトンは11月21日の日曜日です。ローイクラトンの日にはクラトンを川や運河、池に浮かべるだけでなく、クラトンのコンテストや、ノッパマートのコンテストもあります（ミス・ローイクラトン･コンテストの如く）。
こうしてクラトンを水に浮かべたのは、ノッパマートという、スコータイのプラルアン王の側室です。蓮の花や様々な形のクラトンを作り王に捧げ、水の流れに沿ってクラトンを流したのです。
もし、ローイクラトンのイベントに行くことがあれば、イベントの間中、ローイクラトンの歌が聞こえてきます。楽しいメロディで、歌うのも難しくなく、歌詞も覚えやすいものです。殆どのタイ人は子供から大人までみんな歌うことが出来ます。タイ語を勉強しにいらしたら、先生に歌ってみてもらってください。タイ語会話の教科書にも歌詞があります。歌ってみてくださいね。
「ローイクラトンの歌」
12月の満月の夜、私たち男女は
クラトン（灯籠）を流して、クラトンを流して
ローイクラトン日の踊りを踊る
ブン（善）は私たちを幸せな気持ちにしてくれるよ
水も川岸に一杯になり、ローイクラトンの日は本当にみんなで楽しいな
クラトンを流して、あなたを踊りに誘わせてください
ローイクラトンの日の踊りを踊る
ブンは私たちを幸せな気持ちにしてくれるよ
（訳：kaori）
